04 Ιούν VBAC (Vaginal birth after cesarean section)
VBAC – ΚΟΛΠΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΙΣΑΡΙΚΗ ΤΟΜΗ
Once a cesarean always a cesarean (Μια φορά καισαρική, πάντα καισαρική).
Με αυτή τη φράση ξεκίνησε μια διαμάχη η οποία κρατάει μέχρι και σήμερα. Και το θέμα αυτής είναι το εξής:
Μπορεί μια γυναίκα να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή ή όχι;
Τη φράση “once a cesarean always a cesarean” χρησιμοποιήσαμε παγκόσμια, για να δικαιολογήσουμε την επανάληψη της καισαρικής τομής στις περιπτώσεις που αυτή είχε ήδη γίνει σε προηγούμενο τοκετό. Μόνο που η ερμηνεία που δώσαμε στα λόγια του Cragin ήταν λανθασμένη.
Ο συγγραφέας με αυτή του τη φράση είχε ως σκοπό να αποτρέψει την πραγματοποίηση της πρώτης καισαρικής τομής και όχι να ενθαρρύνει την κατ’ εξακολούθηση εφαρμογή της. Ένας από τους κινδύνους της αρχικής καισαρικής τομής είναι πως ίσως χρειαστεί να επαναληφθεί καισαρική τομή σε επόμενη κύηση. Γι αυτό ακριβώς το λόγο θα πρέπει να προσέχουμε πάρα πολύ πριν αποφασίσουμε να κάνουμε την πρώτη καισαρική σε μια έγκυο γυναίκα. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η καισαρική τομή, αποτελεί ένα μεγάλο χειρουργείο το οποίο από μόνο του εγκυμονεί κινδύνους και επιπλοκές. Για το λόγο αυτό δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να την επιλέγουμε με άνεση και να την έχουμε στο μυαλό μας ως «εύκολη λύση».
Επιπλέον, ο Cragin φρόντισε να τονίσει πως υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα του “once a cesarean always a cesarean”. Ξεκαθάρισε πως ήταν πολλές οι γυναίκες που κατάφερναν να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή.
Μάλιστα, αυτό συνέβαινε σε μια εποχή που η τομή της καισαρικής ήταν κάθετη. Η τομή αυτή από μόνη της ήταν υπεύθυνη για πολλές επιπλοκές , όπως η ρήξη της μήτρας που μας απασχολεί στο συγκεκριμένο θέμα. Όπως όλοι ξέρουμε η καισαρική σήμερα γίνεται με χαμηλή εγκάρσια τομή η οποία είναι ασφαλής, έχει πολύ καλή επούλωση και μας επιτρέπει πολύ πιο εύκολα να επιχειρούμε φυσιολογικό τοκετό (vbac) σε μια δεύτερη εγκυμοσύνη. Ακόμα λοιπόν και αν αυτή η φράση ήταν σωστή για εκείνη την εποχή, σίγουρα δεν είναι για σήμερα όπου τα δεδομένα έχουν αλλάξει και ο τρόπος εκτέλεσης της καισαρικής τομής έχει εξελιχθεί πολύ.
Γιατί λοιπόν εξακολουθούμε να κάνουμε τις καισαρικές τη μια μετά την άλλη?
Και γιατί θεωρούμε απαγορευτικό το φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή?
Γιατί στο εξωτερικό πρώτη επιλογή για μια γυναίκα που έχει υποστεί μια καισαρική τομή στο παρελθόν είναι η δοκιμασία του τοκετού, ενώ στην Ελλάδα επιλέγουμε εύκολα και ελαφρά τη καρδία την επανάληψη της καισαρικής τομής?
Χάσαμε άραγε οι Ελληνίδες την ικανότητά μας να γεννάμε τα παιδιά μας?
Γιατί στην Ευρώπη όλες οι γυναίκες γνωρίζουν πως στη συντριπτική πλειοψηφία τους τα vbac ολοκληρώνονται με επιτυχία ενώ οι Ελληνίδες αγνοούμε και την ύπαρξή του?
Γιατί οι Ευρωπαίες φοβούνται την Καισαρική ενώ εμείς τον φυσιολογικό τοκετό?
Έλλειψη ενημέρωσης θα τολμήσουμε να πούμε, ή ακόμα χειρότερα, εσκεμμένα λανθασμένη παροχή πληροφοριών από τους επαγγελματίες υγείας.
Τελικά ποια είναι η αλήθεια;
Μπορεί μια γυναίκα να επιχειρήσει να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική τομή ή όχι?
Η απάντηση είναι ΝΑΙ! ΜΠΟΡΕΊ!
Πάμε λοιπόν να εξηγήσουμε γιατί το vbac είναι κάτι που μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Οι διεθνείς οδηγίες λένε πως η κάθε γυναίκα θα πρέπει να ενημερώνεται για τις προϋποθέσεις και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνεται το vbac, με στόχο να επιτευχθεί μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας.
Η πιο συχνή και συζητημένη ανησυχία των γυναικών είναι η πιθανότητα για ρήξη της μήτρας.
Η σωστή επιλογή της μαιευτικής ομάδας, η καλή προετοιμασία της εγκύου και του ζευγαριού γενικότερα, όπως και η εφαρμογή των διεθνών μαιευτικών οδηγιών κατά τη διάρκεια του τοκετού, μπορούν να μηδενίσουν σχεδόν την πιθανότητα ρήξης της μήτρας, και να μας δώσουν ένα ποσοστό επιτυχίας και πραγματοποίησης κολπικού τοκετού μετά από καισαρική τομή που να φτάνει το 80%.
Αυτό που μπορεί να κάνει η κάθε γυναίκα είναι να επιλέξει αυτό που ταιριάζει καλύτερα σε εκείνη μέσα στο ασφαλές πλαίσιο της μαιευτικής ομάδας που εκείνη θα διαλέξει.
Η καισαρική τομή ανήκει στα μεγάλα χειρουργεία.
Δυστυχώς στις μέρες μας την επιλέγουμε με μεγάλη ευκολία αλλά αυτό είναι λάθος. Η καισαρική είναι ένα χειρουργείο το οποίο μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για τη μητέρα και το παιδί σε περιπτώσεις που πραγματικά πρέπει να γίνει, όμως όπως κάθε μεγάλο χειρουργείο έχει κι αυτή τις επιπλοκές της. (λοιμώξεις, αιμορραγία, αναπνευστική δυσχέρεια του νεογνού). Άρα δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι η πρώτη και κύρια επιλογή μας. Η καισαρική τομή είναι μόνο λύση ανάγκης. Είναι επιτακτική ανάγκη να μειώσουμε τον αριθμό των καισαρικών τομών στην πρώτη εγκυμοσύνη και να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που μας προσφέρει η επιστήμη για να γεννήσει η γυναίκα το δεύτερο παιδί της φυσιολογικά.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO- World Health Organization) λέει πως καμία χώρα δεν μπορεί να δικαιολογήσει ποσοστό καισαρικών τομών πάνω από 10%-15%. Παρ’ όλα αυτά το ποσοστό αυτό έχει φτάσει, σε κάποιες χώρες, το 25%. Οι Έλληνες πάλι… σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνάμε και το 80%. Ξαναθέτουμε το ίδιο ερώτημα λοιπόν… Χάσαμε οι Ελληνίδες την ικανότητα να γεννάμε τα παιδιά μας, ή είμαστε εντελώς λανθασμένα ενημερωμένες; Ας αναλογιστούμε και ας προβληματιστούμε σχετικά με αυτό το ερώτημα.
Πίσω στο θέμα μας λοιπόν…
Ήδη από το 1990 μεγάλες έρευνες είχαν δείξει πως το ποσοστό κινδύνου για ρήξη της μήτρας ήταν μόλις 1%. (FlammBL, NewmanLA, Thomas Sj, Fallon D, Yoshida MM. Vaginal birth after cesarean delivery: Results of a 5-year multicenter collaborative study. Obstet Gynecol 1990;76:750-4), (Phelan JP, Clark SI-, Diaz F, Paul RH. Vaginal birth after cesarean. Amj Obstet Gynecol 1987;157:1510-5).
Ο συνολικός κίνδυνος για ρήξη της μήτρας σήμερα είναι 0.5%, http://www.havingababy.org.au/media/pdf/habiqbook.pdf
http://consensus.nih.gov/2010/images/vbac/vbac_statement.pdf
Μια πιο πρόσφατη έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο μας έδωσε έναν ακόμα χαμηλότερο κίνδυνο για ρήξη της μήτρας της τάξεως του 0,2%. (http://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.1001184
Ενώ μια έρευνα που έγινε στην Αυστραλία έδειξε πως το ποσοστό ρήξης της μήτρας είναι 0.15% σε vbacόπου ο τοκετός ξεκινάει μόνος του και δεν γίνεται χρήση ωκυτοκίνης (ορμόνη που χρησιμοποιείται για να δυναμώσει τις συστολές της μήτρας) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20716251
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να πούμε το εξής. Ο κίνδυνος ρήξης της μήτρας είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε τοκετό ή ακόμα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σε γυναίκες που δεν είχαν κάνει καισαρική τομή στο παρελθόν. Η διαφορά στη πιθανότητα ρήξης μια μήτρας μετά από καισαρική τομή και ρήξης της μήτρας σε μια οποιαδήποτε γυναίκα είναι ελάχιστη.
Επιπλέον υπάρχουν διάφορες άλλες δυσκολίες που μπορούν να εμφανιστούν σε ένα vbac οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την προηγηθείσα καισαρική τομή και θα μπορούσαν να εμφανιστούν σε έναν οποιονδήποτε τοκετό όπως άλλωστε (όπως αναφέραμε παραπάνω) υπάρχουν και διάφορες δυσκολίες και επιπλοκές που εμφανίζονται στην καισαρική τομή.
Συνοψίζοντας λοιπόν όλα τα προηγούμενα, λέμε ότι όλες οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση απέναντι στο παιδί που κυοφορούν να ενημερωθούν σωστά για το πώς μπορούν να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από μια καισαρική τομή.
Ο φυσιολογικός τοκετός είναι μια διαδικασία που μέσα από διάφορους ψυχολογικούς μηχανισμούς δίνει δύναμη, αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση τόσο στη μητέρα όσο και στο νεογέννητο. Είναι μια εμπειρία που προσφέρει καταιγισμό συναισθημάτων σε όλους όσους εμπλέκονται με αυτήν, άμεσα ή έμμεσα . Όλα αυτά έχουν το δικαίωμα να τα απολαύσουν και οι γυναίκες που για κάποιους λόγους έκαναν καισαρική τομή την πρώτη φορά. Τα vbac αποτελούν μεγάλο μέρος της καθημερινότητας για πολλές χώρες και πολλές γυναίκες του πλανήτη μας, οι οποίες καταφέρνουν μετά από μια καισαρική να ζήσουν την καταιγιστική εμπειρία του φυσιολογικού τοκετού και να γεννήσουν το παιδί τους. Μπορούμε να τη ζήσουμε και οι Ελληνίδες.
Ενημερωθείτε, ζητήστε και διεκδικείστε το αδιαμφισβήτητο δικαίωμά σας.
Εμείς, είμαστε δίπλα σας!
Δείτε τη σχετική υπηρεσία για το VBAC εδώ